Par Frédéric Labeye

Ik ben samen met Régine Carpentier in januari 2011 naar het verre Zwart Afrika een week gaan werken. Die week was voor ons een openbaring.

Ik droomde al lang humanitair werk te gaan doen. Een paar jaar geleden hadden we iets gevonden in Rwanda. Dat project is dan niet doorgegaan omwille van de politieke onstabiliteit. Toen hoorden we van EODEC en hebben daarom met hen contact opgenomen.
Dan is alles in een versneld tempo gelopen: onze week kiezen, visum aanvragen, vaccinaties laten zetten, oude kleren bijeenrapen, tandpasta en tandenborstels verzamelen, etc.
Over de vlucht kan ik heel kort zijn: Brussels Airlines vliegt direct op Lomé.
Het vliegtuigticket is dan ook in te brengen als onkostennota voor de belastingen. Een groot voordeel om naar het zuiden te vliegen en terug te keren is dat je totaal geen last hebt van de jetlag.

Vermits we vrijdagavond toegekomen zijn in Lomé hebben we het WE gehad om 2 dagen ‘den toerist’ uit te hangen. Samen met Caroll en de gidsen hebben we de voodoomarkt, het Afrikaanse museum, de kathedraal en de ambachtenmarkt bezocht.

Ook zijn we op audiëntie bij de Prins van Togo geweest in Togoville.

We hebben ook een rondleiding gehad in een authentiek slavenhuis van begin 19de eeuw.

De temperatuur in januari bedroeg 30°C. Het was er broeierig warm en bewolkt. De zon hebben we weinig gezien. Daarenboven blies er wind vanuit de woestijn met fijn wit/geel zand genaamd Harmattan.

De maandag zijn we dan op stap gegaan met de jeep richting noorden naar de lagere school in Wli ergens in de savanne. Daar hebben de kinderen van de lagere school een voor een gescreend op tandsteen, te vullen gaatjes en extracties. Dit gebeurde onder de schaduw van een boom in de hitte. De kinderen werden per klas in rij onderzocht en zo zijn er een 300 gepasseerd bij de 2 tandartsen.

Samen met Angelo, de secretaris en chauffeur van dienst, Sandra en Annemarie, onze 2 lieve en behulpzame assistentes en Caroll werd het werken in het kabinet aangenaam bevonden en verliep alles vrij vlot.

We waren ter plaatse rond 8u15 en vooraleer de schoolkinderen toekwamen hadden we al, maar niet elke dag, een aantal volwassenen behandeld. Op de middag werd ons koffie en broodjes gebracht. De kinderen aten buiten in de wachtzaal. Want pas wanneer alle kinderen behandeld waren keerden ze terug naar Wli.

Alle mogelijke behandelingen werden bij die kinderen zoveel mogelijk in één zittijd afgehandeld. De meeste kinderen zagen voor de eerste keer van hun leven een tandarts en dan nog een blanke! 90% van die kinderen lieten vrijwel alles doen zonder gehuil en gemor. Hun mondje ging pas toe als alles gedaan was. Dit kom je hier bij ons niet meer tegen!
Kenoumé=mond open.

Onze dagtaak eindigde rond 16u30 en vermits we met 2 tandartsen tegelijk werkten vlogen de uren voorbij.
En dan was het tijd voor onze apero. (FLAG bier)

In het kabinet wordt gewerkt naar Belgische normen. Alles is ter plaatse kwestie materiaal en alles functioneert naar behoren.

Maar men moet wel iets relativeren: dit is zwart Afrika. Soms zijn er elektriciteitsstops die niet voorzien zijn. Dan vallen de compressors uit of het licht. Milieu is geen prioriteit in Lomé.
Een anekdote: de recipiënten van de amalgaamseparators waren vol en die worden gewoon in de WC gegooid.
De hulp aan de stoel was vooral interessant met het vertalen van het Frans naar het Togolees.

Vermits er al heel wat volk sliep bij Ria werden we gelogeerd in een pas gehuurd huis een paar blokken verder. Het huis was pas gekuist en opgeruimd. Ieder had zijn eigen kamer met badkamer: de douche was zeer basic: een zeer grote kuip werd gevuld met water vanaf het moment er water was.

In Togo worden water en elektriciteit en ook internet met regelmaat onderbroken. De eerste dagen liepen er ook kakkerlakken rond: die zoeken de warmte en de vochtigheid op maar verdwijnen dan ook als er teveel volk in hun buurt rondloopt.

Het ontbijt en het avondmaal werden bij Ria genuttigd: het was eenvoudig en zeer lekker. Wat me bijgebleven is omdat het zeer lekker was zijn de brazza ananassen en de zelf gemaakte yoghurt. Ria raadde ons ook aan om ananassen en ander fruit mee te nemen naar huis in onze lege valiezen. Ik heb zo ook papaja’s, zoete aardappelen en avocado’s en vooral ananassen voor een prikje mee naar huis genomen.

Bij onze uitstappen werden we verschillende malen vergezeld door Ria zelf. We zijn verschillende van haar realisaties gaan bezoeken. Gebouwen gesponsord door fondsen die via Ria vergaard werden: een dispensarium/hulppost, een middelbare school, een weeshuis in bouw, een kleuterschool en de opvang in Lomé van jonge delinquenten van 6 tot 20 jaar. En waarschijnlijk zullen er nog andere projecten volgen.

En last but not least was onze laatste avond in ANGE (ANGE: les Amis pour une Nouvelle Génération des Enfants). We zijn daar ontvangen met een feestmaaltijd en optredens van die jongens met zang en dans. We waren, Régine en ik en ook Caroll, zeer maar zeer ontroerd… en ik moet zeggen dat ik daar goed gelachen heb maar ook een traantje weggepinkt heb…Het is daarna dan ook de bedoeling een van hun kunstwerken in hout te kopen.

In ieder geval is dit avontuur niet gedaan. We zijn van plan om binnenkort terug te keren want we hebben het gevoel gehad dat het ons een enorme voldoening bezorgd heeft. De patiëntjes die we behandeld hebben waren ons hoe dan ook zeer dankbaar.
Wie zin heeft om eens van de dagelijkse sleur van zijn praktijk weg te zijn— 6000km zuidelijker in Zwart Afrika—kennen we een goed adres: Lomé.

We raden het iedereen aan. Het zal je een blijvende herinnering geven!

Frédéric Labeye et Régine Carpentier étaient à Lomé du 7 au 14 janvier 2011