Par Pierre Vanderelst

Een paar maanden voor ons vertrek belde Pol me op of ik zin had om hem te vergezellen naar Togo voor EODEC. “What the hell is EODEC??” Ik moest hierover echter niet te lang nadenken Herinneringen aan eerdere reizen in Afrika deden mijn hart weer sneller slaan… Pol leek me hiervoor bovendien de geschikte reisgenoot!

Zonder veel voorbereiding –druk,druk tot het laatste moment, je kent dat wel – (een 3-tal valiezen toch wel gevuld met stalen tandpasta, kleren, speelgoed enz enz..) reisden we uiteindelijk af naar Togo.

Tussenlanding in Ouagadougou : een eerste voorsmaakje: 42°C komt binnengestroomd wanneer de vliegtuigdeuren opengaan. Welcome to Africa…

Even later staan we in Lomé aan de grond. Toch 10°C minder. We worden door Caroll (Tatacoco) afgehaald op het vliegveld. Vooraf weliswaar wat ‘marchanderen’ met de douane : kadootje links, kadootje rechts en ’t is in orde… The African way…

Bij Ria aangekomen : aangename kennismaking, met deze energieke Antwerpse dame, valiezen uitladen, pintje drinken. Beetje info voor de werkdag erna en daar gaan we naar ons huisje. Op zijn Afrikaans maar proper. Geen lopend water, wel een vat water en een plastic emmertje. Geen probleem: in een vorig leven waren we nog scouts! Pure nostalgie dus.

De nachten zijn kort: om 6.00 ’s morgens komt alles tot leven (behalve Pol…).
Om7.00 bij Ria ontbijt: gezellig, simpel maar lekker.
7.30 : vertrek naar de praktijk: de patiënten zitten op ons te wachten. De assistentes bereiden alles reeds voor(Pole pole natuurlijk).
Een beetje onze weg zoeken in de praktijk en daar gaan we. Parallel aan mekaar gaan Pol en ik de strijd aan : alles geven, niet verzwakken… Maar het is middag voor je het weet.
De patiënten morren niet (indien wel zouden we het niet eens begrijpen) en zijn uiterst geduldig. Na een korte middagpauze gaan we er opnieuw tegenaan.
Omstreeks 16.00 uur zijn we klaar! Wat een luxe! Terug naar ons huisje, ons even verfrissen, pintje drinken en tegen 19.00u avondeten bij Ria.
Vanavond gaan we vroeg slapen!!! Onmogelijk : wegens veel te warm en mekaar lang niet gezien en veel te vertellen wordt het alweer 01.00uur.
Om 6.00 zijn we weer paraat : de Afrikaanse lucht en zon geven ons vleugels.
Red Bull kan hier niet aan tippen.

De dagen vliegen voorbij. Een dagje ‘dépistage’ is een leuke afwisseling. Je bezoekt een paar scholen, een dispensarium enz. Overal word je met evenveel enthousiasme en warmte verwelkomd door hordes kinderen en hun leraren.
We pikken onderweg 3 jonge Vlaamse stagiaires op (leraressen-in-spe van de Leuvense groep-T die stage doen in de brousse en die in het weekend eveneens bij Ria logeren).
We bezoeken samen een ‘orphélinat –in opbouw’ , het weeshuis ‘Ange’ van Ria en de vakschool (hier krijgen de jongeren uit ‘Ange’ een beroepsopleiding tot schrijnwerker, metselaar enz..

Een avondje uit eten in Lomé werd een hele belevenis: de stad barst uit haar voegen: de alomtegenwoordige Chinese brommertjes en de oude Japanse wrakken die dienst doen als‘taxi’’ braken blauwzwart roet uit.
Ozon: nooit van gehoord hier…

We eten in (?) een restaurant buiten op de stoep. Geen bestek, iedereen eet uit de kommetjes. Toch leuk. Tot Pol ’s anderendaags hoort dat we ‘rat’ hebben gegeten…

Tijdens het weekend nog een uitstapje naar Togoville. Persoonlijk ontvangen door de lokale Prins.
In België zouden we dit pertinent weigeren, maar nood breekt wet! Nadien lekker verse vis gaan eten aan het meer en afsluiten met een pintje aan zee met onze voeten in het warme mulle zand. Meer moet dat niet zijn!

Voor we naar huis gaan ook nog even onze valiezen vullen met mango’s, avocado’s, ananassen en… een paar fetisjen van de ‘marché des fetisjs’ (baat het niet …).

Op een week tijd doe je een vat vol indrukken op. Je vat vol stress daarentegen loopt leeg.
Dit niettegenstaande het feit dat je toch wel hard werkt in niet steeds optimale omstandigheden (naar onze normen uiteraard).
Hieraan kunnen we echter samen iets veranderen. Als eenieder zijn steentje bijdraagt kan de tandartspraktijk ongetwijfeld nog beter uitgerust worden. Daarvoor moet je zelfs geen week van je schaarse tijd opofferen. Materiaal/centen schenken kan ook reeds een verschil maken.
Het is allemaal zeker de moeite waard en bovendien een onvergetelijke ervaring. De cynici die beweren dat dit alles slechts een druppel op een hete plaat is hebben ongetwijfeld gelijk … behalve voor de patiënten die we die week een stukje comfort hebben bezorgd!!

Spreek af met een collega-vriend(in) ! Doen!!

Pierre Vanderelst et Pol Vangramberen étaient à Lomé du 21 au 28 mars 2011

Par Régine Carpentier

Het was voor mij en mijn collega Fred Labeye de eerste keer dat we naar zwart Afrika afreisden.
Een hele aangename verrassing en ook aanpassing als we toekwamen op het vliegveld in Lomé.
Ik was al direct enkele tandenborstels kwijt bij de “douane controle”!

We waren al voorbereid op het primitieve confort dat we zouden krijgen en al bij al viel dat wel mee want het is tenslotte voor iedereen het zelfde.

We hadden zelfs de beschikking over een heel huis met af en toe stromend water en een grote emmer die we regelmatig op peil moesten houden.

We werden goed onthaald door Ria die ons elke dag ons ontbijt, lunch en avondmaal verzorgde, eenvoudig maar lekker en ruim voldoende!
Ria gaf ons ook tips en uitleg over de manier van (over) leven in Togo en zorgde ook voor onze gids als we iets wilden bezoeken.

Wat me zeker bijblijft van de uitstappen die we gemaakt hebben is het bezoek aan Togoville met zijn prins, de markt van de Fetisjen,

en het “slavenhuis” waar de slaven verbleven onder de vloer voor ze vertokken overzee.

De eerste werkdag gingen we naar een school in Wli om +- 400 kinderen te onderzoeken.

Caroll en Angelo noteerden welke kinderen behandeld moesten worden (die we grotendeels de rest van de week hebben behandeld).
De weg daarnaar toe was niet verhard en vol putten en kuilen.
Onderweg hebben we nog het eerste dispensarium dat Ria opgericht heeft bezocht en ook nog een kleuterschool en middelbare school die zij ook heeft helpen bouwen.

Ria is ook bezig met het helpen bouwen van een weeshuis, deze bouwwerf hebben we ook bezocht.

Het werken in het kabinet was zeer aangenaam, met de hulp van Sandra, Anne-Marie en Angelo ging het vlot vooruit. Het was ook leuk om eens samen met een collega te kunnen werken (we hebben allebei een een-mans praktijk), zo leer je ook eens van elkaar.
De meeste kinderen lieten zich gemakkelijk behandelen, ze waren dan ook overweldigd door alles wat er gebeurde.

De laatste avond in Lomé was een zeer emotioneel afscheid.
We waren uitgenodigd door Ange (een tehuis voor ex-delinquente jongens die de jongens weer op het recht pad brengen)
We kregen daar een avondmaaltijd begeleid met optredens van de jongens, zang dans en toneel. We waren allemaal zeer ontroerd!

Het is misschien maar een druppel op een gloeiende plaat, maar het geeft toch een enorme voldoening als je ziet hoe dankbaar de mensen zijn voor onze hulpverlening.

Dit is zeker voor herhaling vatbaar en we zijn van plan om toch op regelmatige basis terug te keren. Ik raad het iedereen aan om dat ook eens te doen!

Régine Carpentier et Frédéric Labeye étaient à Lomé du 7 au 14 janvier 2011

par Paul Vangramberen

Na een lange vlucht landen we in Lome, 35 graden: even wennen.
Warme ontvangst door Ria,ex-verpleegster uit Deurne (dus nederlandstalig) die ginds enorm werk verzet voor de minderbedeelden. Na een korte uitleg over wat ons de volgende dag te wachten staat, zoeken we ons bed op en proberen te slapen in deze hitte.

Je hoeft geen wekker,want het leven begint in Togo om 6 uur s’morgens,en dat hoor je wel.
Een verkwikkende douche (met de emmer uiteraard)en op weg naar Ria voor het ontbijt (lekkere ananas,frans brood en zelfgemaakte choco).
Dan de grote verassing: je komt aan op het kabinet en daar zitten reeds een 20-tal kinderen te wachten,maar wat een discipline !

Tandreiniging,extractie,verzorging,van alles een beetje,maar wel aan een hoog tempo.
Met de weinige middelen die voorhanden zijn, probeer je toch de beste behandeling te geven, niet altijd even gemakkelijk, maar het levert je steeds een “merci monsieur” op, recht uit het hart van deze kleintjes, de dankbaarheid straalt uit hun grote ogen.

De dag van de “depistage”, het verkennen en onderzoeken van de kinderen in de dorpen is echt een aanrader, je komt terecht in een andere wereld.

In het weekend heb je tijd om met een gids de stad te verkennen, en zelfs een bezoekje aan de prins van Togo zit er in.

De dagen vliegen voorbij, en voor je het beseft zit je weer op het vliegtuig richting Belgie.
Nog wat bekomen van de confrontatie met de armoede en de Afrikaanse manier van leven, landt je in Brussel, moe maar voldaan.

De volgende dag, tussen twee ”lastige”patienten door, denk je met weemoed aan je week in Togo.

Zeker voor herhaling vatbaar !!!!

Paul Vangramberen était à Lomé du 21 au 28 mars 2011, avec Pierre Vanderelst

Par Véronique Heymans

Le weekend, découverte du pays avec Togoville et son prince; Kpalimé avec sa cascade et son foufou sauce arachide; Lomé avec son village artisanale,son port de pêche, son marché des fétiches, son bord de la mer…..

La semaine au cabinet remplie d’expériences inédites, de sourires, d’émotions positives et absence de stress totale.

Le matin les enfants et quelques adultes arrivent en minibus et attendent sagement leur tour. Les patients sont adorables et très reconnaissant ( !!!) pour notre aide.
Par jour, nous avons soigné 25-35 personnes et fin de la journée une petite démonstration de l’hygiène bucco-dentaire et comment utiliser brosse à dents et dentifrice pour les petits et les grands.

Sandra et Anne-Marie, deux assistantes togolaises, ainsi que Angelo, chauffeur et secrétaire, tous très sympathiques et adorables, nous ont accompagnés tout au long de cette semaine au cabinet.

Vendredi c’est jour de dépistage en brousse : accueil chaleureux dans les écoles avec un sourire, une chanson ou même une petite danse. Angelo nous a fait découvrir la région, les projets de Ria et d’Ange.

Nous avons eu un séjour agréable grâce à Ria et son entourage, Angelo , Sandra et Anne-Marie ainsi qu’à Caroll.
Nous sommes partis sans aucun regrets et pleines d’émotions positives.

Merci beaucoup à tous.

Véronique Heymans était à Lomé, avec Joelle Wivines, du 11 au 21 mars 2011

par Claude Lafarge

Difficile de décrire en quelques lignes la quantité d’émotions qui m’ont submergées en 1 semaine.

Je suis parti la troisième semaine de janvier pour réaliser une idée qui me trottait dans la tête depuis quelques temps: donner un peu de mon temps et de mes compétences, dans un geste généreux qui, en même temps, me permettait de voyager.

Le Togo est un pays merveilleux. Aux antipodes du notre. Bien évidemment le choc visuel est là! Délabrement de la capitale, désordre et cacophonie, fourmillement humain, pauvreté palpable. Mais le trait le plus marquant à l’arrivée est le sourire des gens, leur gentillesse spontanée. J’aurai l’occasion par la suite de sentir de plus que leur reconnaissance par rapport à mon action sera fantastique.

Une semaine type comme la mienne se déroule par un ou deux jours de tourisme , et dans mon cas, j’ai eu la chance de bénéficier de la présence et de l’accompagnement de Caroll. L’accueil chez Ria s’est fait en toute simplicité et mon installation s’est révélée fort confortable ( bien que rudimentaire).

Dès le lundi , le travail commence à partir de 8 heures ( si tout va bien) pour terminer vers 16 heures ( si tout va bien ). La camionnette arrive chargée d’enfants et de quelques adultes , et les deux fauteuils peuvent alors peuvent alors commencer leurs soins (quand tout va bien).

Le premier contact avec les enfants se fait avec une certaine timidité de part et d’autre; ils ne sont pour la plupart jamais venus en ville et nous sommes en quelque sorte déracinés. Mais au fur et à mesure de l’avancement de la journée une complicité s’installe , et avec elle les sourires de plus en plus larges. Avec un peu de chance et en le demandant , on peut raccompagner l’assemblée au village pour partager alors un moment unique. L’arrivée au village se fait alors comme un retour de l’enfant prodigue, faites d’acclamations et de grands cris.

Et puis , il y a aussi classiquement la journée de dépistage. Une journée en brousse afin de diagnostiquer les patients susceptibles de devoir venir se faire soigner au cabinet , mais aussi parfois des soins d’urgence avec les moyens du bord (et croyez-moi, une incision d’abcès énorme sans anesthésie avec une petite lame, cela vous change de nos cabinets aseptisés!).

Bref en une semaine, on passe du rire aux larmes, mais on fait le plein d’émotions et je crois que pas un seul des dentistes passés par ici ne s’est dit qu’il ne reviendra jamais.

Claude Lafarge était à Lomé du 14 au 21 janvier 2011